សង្រ្គាម ឆត្រ ( ២០/០៧/១៩៤២ )

នៅថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៤២ សមណនិស្សិតនៃសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ និង សាលាបាលីរងនៅ រាជធានីភ្នំពេញ ព្រមទំាងប្រជាជននៅភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនទៀត ដើម្បីធ្វើបាតុកម្មយ៉ាងធំមួយ ដើម្បីប្រឆាំងរដ្ឋអំណាចបារាំង ដែលបានបង្ខំឱ្យខ្មែរប្រើប្រាស់ អក្សររ៉ូម៉ាំង ជំនួសអក្សរខ្មែរ ។

ព្រះសង្ឃ ប្រើចុងឆត្រជាអាវុធ ដេញចាក់បារាំង ព្រោះឃើញបារាំង ធ្វើទង្វើមិនគប្បី និងមើលងាយដល់សាស្រ្តាចារ្យរបស់ខ្លួន ហេតុដូច្នេះហើយ ទើបគេហៅព្រឹត្តិការណ៍នេះថា សង្រ្គាមឆត្រ។ ចំណែកឯបាតុករ ដែលជាគ្រហស្ថ បានប្រើដុំថ្ម ដំបង ដុំឥដ្ឋ និងកូនតឹង ជាអាវុធផងដែរ ។
ក្នុងពេលកំពុងវាយប្រយុទ្ធគ្នានោះ ពួកបារាំងបានថតបាតុករ និងអ្នកដឹកនាំ ដើម្បីងាយស្រួលដើរចាប់ខ្លួន ក្រោយពេល ដែលបាតុកម្មនេះត្រូវបានបញ្ចប់។
ក្រោយមកព្រះភិក្ខុប៉ាង ខាត់ និងព្រះអាចារ្យអ៊ុក ជា លោកប៊ុណ្ណ ច័ន្ទម៉ុល លោកជុំ មួង ភិក្ខុធម្មបាលខៀវជុំ ។ល។ បានរត់គេចខ្លួនយ៉ាងរហ័ស។ ជនណាយឺតយ៉ាវ ត្រូវបារាំងចាប់ បាន ហើយបញ្ជូនទៅដាក់គុកទំាងអស់។

អាចារ្យហែម ចៀវ, នួន ដួង, ប៉ាច ឈឺន, ប៉ាង ខាត់ ត្រូវបានតុលាការបារាំង កាត់ទោស ឱ្យជាប់គុក អស់មួយជីវិត ធ្វើទារុណកម្មនៅកោះត្រឡាច ។ លោក សឺង ង៉ុក ថាញ់ រត់ទៅជ្រកកោននូវប្រទេសជប៉ុន ។

បាតុកម្មនេះ មិនបានសម្រេចដូចបំណងទេ ប៉ុន្តែវា ជារបត់មួួយ ជួយដាស់ស្មារតី ឲ្យកូនខ្មែរ គ្រប់ស្រទាប់ វណ្ណៈ ភ្ញាក់ ដឹងខ្លួន...៕

ព្រះគ្រូអាចារ្យ ហែម ចៀវ ត្រូវបានរដ្ឋអំណាច បារាំងនិរទេសទៅកាន់កោះត្រឡាច (កម្ពុជាក្រោម០) ធ្វើទារុណកម្ម រហូតទទួលអនិច្ចធម្ម ។

ព្រះ វិរិយបណ្ឌិតោ ប៉ាង ខាត់ ក៏មានឈ្មោះជាអ្នកទោស ដែរ ក្នុងការដឹកនាំបាតុកម្មប្រឆាំង នឹងរដ្ឋការបារាំង ។

លោក សឺន ង៉ុក ថាញ់ (Son Ngoc Thanh) បានរត់ភាសខ្លួនទៅប្រទេសជប៉ុន ។

................................

ជេន្ទ្រ ឌី