មុននឹងស្រាយបំភ្លឺអំពីពុទ្ធប្បដិមាសម័យនគរភ្នំយើងគប្បី ធ្វើការរម្លឹកអំពីប្រវត្តិសង្ខេបដ៏សំខាន់៣យ៉ាងរបស់ព្រះពុទ្ធគឺ ពេលប្រសូត, ពេលបានត្រាស់ដឹង និងពេលចូលនិព្វាន។
ទី១ ព្រះពុទ្ធទ្រង់ប្រសូតនៅថ្ងៃសុក្រពេញបូណ៌មីខែពិសាខ ឆ្នាំច មុន គ.ស ៦២៣ឆ្នាំ នៅក្នុងសួនឈ្មោះលុម្ពិនីចន្លោះក្រុងកបិលព័ស្តុ និងទេវទហៈ។ ព្រះមាតាទ្រង់ប្រថាប់ឈរ ដោយគ្មានឈឺពោះ(ឧទរ)ទេ។ ពេលប្រសូតភ្លាមទ្រង់យាងបាន៧ជំហានដោយមានផ្កាឈូកទ្រព្រះបាទហើយបាន បន្លឺវាចាថា “ខ្ញុំជាកំពូលនៃលោក,ខ្ញុំប្រសើរជាងលោក,ជាតិនេះជាជាតិទីបំផុតនៃ ខ្ញុំ”។ ក្រោយពីប្រសូតបាន៥ថ្ងៃព្រះបិតាបានធ្វើពិធីថ្វាយព្រះនាមថា សិទ្ធត្ថ(អ្នកសម្រេចប្រយោជន៍សព្វយ៉ាង) ហើយក្រោយមក២ថ្ងៃទៀតជាគម្រប់៧ថ្ងៃ ព្រះមាតាបានសោយទិវង្គត។
ទី២ ព្រះពុទ្ធបានត្រាស់ដឹងក្នុងព្រះជន្មាយុ៣៥ព្រះវស្សា មុនគ.ស ៥៨៨ ឆ្នាំ ឋិតក្នុងឆ្នាំរកា ១៥កើត ខែពិសាខ ត្រូវនឹងថ្ងៃពុធ នៅក្បែរស្ទឹងនេរព្ជារា ក្រោយពេលសាងផ្នួសបាន៦ឆ្នាំ។
ទី៣ ព្រះអង្គបរិនិព្វានក្នុងព្រះជន្មាយុ ៨០ព្រះវស្សា មុន គ.ស៥៤៣ ឆ្នាំនៅថ្ងៃអង្គារ ខែពិសាខឆ្នាំម្សាញ់ នៅនគរកុសិនារា នៅក្នុងព្រៃក្រោមដើមរាំងទាំងគូ។
នេះជាប្រវត្តិសំខាន់ដោយសង្ខេបនៃដំណាក់កាលទាំង៣នៃពុទ្ធប្បវត្តិ ដោយពុទ្ធសាសនិករមែងបានចងចាំរហូតមកដល់ពេលនេះ។ បើយើងសម្លឹងមើលអតីតកាលជិត២ពាន់ឆ្នាំកន្លងមកហើយនោះ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ក៏មានបន្សល់ភស្តុតាងអោយដឹងថា បុព្វបុរសខ្មែរ ឬដូនតាខ្មែរក៏ជាអ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនា ទន្ទឹមនឹងការកាន់សាសនាព្រាហ្មណ៍ដែរ។ ជាពិសេសសាសនាទាំង២នេះមានប្រភពពីប្រទេសឥណ្ឌាដូចគ្នាហើយបាន ផ្សព្វផ្សាយចូលក្នុងសង្គមខ្មែរក្នុងពេលតែមួយដូចគ្នា។ បានសេចក្តីថា បុរេអង្គរគឺគេមិនដែលដឹងអំពីវិបត្តិទំនាស់ដោយការប្រេះឆានៃ សាសនាទាំងពីរនេះទេ។ អ្វីដែលគួរអោយមានការកោតសរសើរនោះគឺ សាសនាទាំងពីរតែងមានការរួមរស់ជាមួយគ្នាប្រកបដោយសេចក្តីសុខ ក្សេមក្សាន្តយ៉ាងក្រៃលេង។ ប្រការដែលគេយល់ថា សាសនាទាំង២ឋិតនៅក្នុងភាពមនោរម្យក្នុងសង្គមខ្មែរនោះ ព្រោះមិនមានការបៀតបៀនយាយីបង្កនូវអកុសលធម៌ ឬបាបធម៌ដល់គ្នានឹងគ្នាឡើយ។ ដោយសារមូលដ្ឋាននេះហើយទើបមជ្ឈដ្ឋានពុទ្ធបរិស័ទ និងមជ្ឈដ្ឋានព្រាហ្មណ៍បរិស័ទចេះតែមានការរួមរស់ជាមួយគ្នាប្រកបដោយ ភាពល្អូកល្អឺន បានជាយូរអង្វែងនោះ។ ជាពិសេសចំពោះការអប់រំនៅក្នុងពុទ្ធសាសនាជាសាសនាមានសីលធម៌នោះតែងបង្ហាញផ្លូវ ប្រតិបត្តិនៃបរិស័ទខាងការបំពេញកុសលកម្មគឺ ខំប្រព្រឹត្តតែអំពើល្អ ដោយការប្រាសចាកនូវអំពើអកុសលគ្រប់បែបយ៉ាង។ ការនិយមធម៌អហិង្សាសន្តោសប្រោសប្រណីនិងធម៌ខន្តីនេះហើយដែលជាប្រភព នៃសេចក្តីសុខក្នុងពិភពតណ្ហានេះ។
ជាក់ស្តែងដូចពុទ្ធប្បដិមាតាំងពីសម័យនគរភ្នំដែលបាន ភ្ជាប់រូបភាពតាមអត្ថបទនេះបានបង្ហាញអំពីឥរិយាបថរបស់ព្រះពុទ្ធអង្គគឺជា តំណាងព្រះពុទ្ធគង់ភាវនាធម៌ហៅថា សមាធិមុទ្រ។ ព្រះពុទ្ធគង់ពែនភ្នែនលើបល្ល័ង្កដែលមានព្រះហស្ត ឆ្វេងផ្ងារដាក់លើភ្នែនលើបល្ល័ង្កដែលមានព្រះហស្តស្តាំព្រះអង្គបានលើក លាបាតដៃទៅមុខដោយម្រាមដៃឡើងលើជាសញ្ញាបង្ហាញថា ជាការរារាំងនូវអំពើបាបដែលកើតចេញពីក្នុងខ្លួនព្រះអង្គគឺ រាគៈ,ទោសៈ និងមោហៈ។ មានន័យថា ព្រះអង្គបានប្រាសចាកអំពីបាបព្រមទាំងមានន័យថា ឈប់តបត ឬហៅថា រារាំង ឬឈប់នូវការបញ្ចេញប្រតិកម្ម គឺមានតែធម៌ខន្តីនិងការសន្តោសប្រណី និងផ្តល់នូវអភ័យដល់សត្វលោកទាំងអស់ពិតប្រាកដ៕
No comments:
Post a Comment