ទិដ្ឋភាពខេត្តមាត់ជ្រូក ។
អត្ថន័យ ពាក្យថា មាត់ជ្រូក៖
យោងតាមវចនានុក្រមខ្មែររបស់ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត (ជោតញ្ញាណោ) បោះពុម្ពឆ្នាំ ១៩៦៧ បាន ពន្យល់ត្រង់ពាក្យថា « មាត់ជ្រូក » មានន័យយ៉ាងនេះ៖
មាត់ជ្រូក ន.
ឈ្មោះខែត្រមួយក្នុងដែនកម្ពុជាក្រោម (យួន ហៅ ចូវដុក)
ពីដើមជាខែត្ររបស់កម្ពុជរដ្ឋហៅថា ខែត្រ ទ្រាំងត្រើយត្បូង
ឋិតនៅទល់គ្នានឹង ខែត្រទ្រាំងត្រើយជើង (ខែត្រតាកែវសព្វថ្ងៃនេះ)
។
ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ៖
ខេត្តមាត់ជ្រូក
ទិសពាយព្យជាប់ព្រំប្រទល់នឹងប្រទេសកម្ពុជាប្រវែងប្រមាណ ១០៤ Km
ទិសនិរតីជាប់នឹងខេត្តក្រមួនស (Kiên Giang) ប្រវែង ប្រមាណ ៦៩,៧៨៩ Km
ខាងត្បូងជាប់ទីក្រុង ព្រែកឬស្សី (Cần Thơ) ប្រវែងប្រមាណ ៤៤,៧៣៤ Km
ខាងកើតជាប់នឹងខេត្ត ផ្សារដែក (Sa Đéc បច្ចុប្បន្ន Đồng Tháp)
ប្រវែងប្រមាណ ១០៧,២៦៨ Km ។ ពីខេត្តមាត់ជ្រូកទៅទីក្រុងព្រៃនគរ មានប្រវែង ប្រមាណ ២៥០ Km ឆ្ពោះទៅទិសនិរតី និងត្រូវធ្វើ ដំណើរដោយរថយន្តក្រុងអស់រយៈពេល ៦ ម៉ោង ។
រដ្ឋបាលភូមិសាស្ត្រ៖
ខេត្តមាត់ជ្រូក មានទីក្រុងមួយគឺ ទីក្រុង បារាជ (Long Xuyên) និងទីរួមខេត្តមួយ គឺទីរួមខេត្តមាត់ជ្រូក (Châu Đốc) និងមានស្រុក ៩ គឺ៖
- ស្រុកបុរីជលសា An Phú
- ស្រុកបែកថ្លាង Châu Phú
- ស្រុកបារាជ Châu Thành
- ស្រុកផ្សារថ្មី Chợ Mới
- ស្រុកស្នែងព្រះគោ Phú Tân
- ស្រុកក្អមសំណ Tân Châu
- ស្រុកបាថេរ Thoại Sơn
- ស្រុកក្របៅ Tịnh Biên
- ស្រុកស្វាយទង Tri Tôn
ចំនួនប្រជាជន និងផ្ទៃដី៖
ស្ថិតិនិងជំរឿនឆ្នាំ ២០០៤ របស់រដ្ឋាភិបាលបក្សកុម្មុយនិស្តយួន៖
- ផ្ទៃដី: 3.406,2 km²
- ប្រជាជនចំនួន:2.170.100 នាក់
ប្រវត្តិ៖
ខេត្តមាត់ជ្រូកជាដីមួយភាគរបស់អាណាចក្រនគរភ្នំ ឬ ខេត្តមួយដែនកម្ពុជាក្រោម ។ ពីមុនខេត្ត នេះខ្មែរហៅថាកំពង់ហ្លួង(Tầm Phong Long) ។
ឆ្នាំ ១៨៣៤ ស្តេចយួនឈ្មោះ ម៉ិញ ម៉ាង
(Minh Mạng) ដែលសោយរាជ្យ នៅទីក្រុងហ្វេ (Huế)
បានប្តូរឈ្មោះខេត្តខ្មែរ នៅកម្ពុជាក្រោម ទាំង ៦
ឲ្យទៅជាភាសាយួនដែលភាសាយួន ហៅថា ណាមគីឡុកតិញ ( Nam Kỳ Lục Tỉnh )
។ ពេលនោះ ខេត្តមាត់ជ្រូក ត្រូវបានប្តូរ ឈ្មោះ ទៅជាភាសាយួនថា ខេត្តអាងយ៉ាង (An Giang) និង ទីរួមខេត្តមាត់ជ្រូក ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះ ជាភាសាយួនថា ចូវដុក (Châu Đốc) ។
ផែនទី ខេត្តមាត់ជ្រូក ។
សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង៖
ក្រោយពីបានចូលត្រួតត្រាដែនដីកម្ពុជា
ក្រោម បារាំងបានលុបចោលនូវរដ្ឋបាលភូមិសាស្ត្រចាស់ទាំង ៦ ខេត្ត
ហើយបានចែករដ្ឋបាល ភូមិសាស្ត្រ នៅកម្ពុជាក្រោមចេញជាតំបន់ធំៗ ៤
ហើយក្នុងតំបន់នីមួយៗ ត្រូវបានចែកចេញជានិគមឬស្រុកតូចៗទៀត ដើម្បី
ងាយស្រួល ក្នុងការគ្រប់គ្រង ។
ពេលនោះ ខេត្តមាត់ជ្រូក
(Châu Đốc) គឺជា និគម ឬ ស្រុកមួយក្នុងចំណោមនិគមទាំង ៦ របស់
តំបន់បាសាក់ (យួនៈ Bát Sắc) នៅកម្ពុជាក្រោម ។ និគមទាំង ៦ នោះរួមមាន ៖
ឈ្មោះនិគមជាភាសាខ្មែរ និងភាសាយួន៖
- និគម មាត់ជ្រូក Châu Đốc
- និគម ពាម Hà Tiên
- និគម បារាជ Long Xuyên
- និគម ក្រមួនស Rạch Giá
- និគម ព្រែកឬស្សី Cần Thơ
- និគម ឃ្លាំង Sóc Trăng
ចាប់ពីថ្ងៃទី ០១ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩០០
និគមមាត់ ជ្រូក (Châu Đốc) ត្រូវបានក្លាយជាខេត្ត តាម កិច្ចព្រមព្រៀង
ចុះថ្ងៃទី ២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៨៩៩ របស់សហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន
ដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋបាលពី និគមទៅជាខេត្ត ។
ឆ្នាំ ១៩០៣ ខេត្តមាត់ជ្រូក មាន ៣ ស្រុកគឺ៖
- ស្រុកក្អមសំណ Tân Châu
- ស្រុកស្វាយទង Tri Tôn
- ស្រុកក្របៅ Tịnh Biên
ដល់ឆ្នាំ ១៩១៩ មានស្រុកបែកថ្លាង Châu Phú មួយទៀត ។
ថ្ងៃទី ២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៦ រដ្ឋាភិបាលសាធារណរដ្ឋវៀតណាម (Việt Nam Cộng Hòa ) បាន ផ្លាស់ឈ្មោះខេត្តមាត់ជ្រូក (Châu Đốc) និងខេត្ត បារាជ (Long Xuyên) ឲ្យទៅភាសាយួនថា ខេត្តអាង យ៉ាង គឺទៅជាខេត្តមាត់ជ្រូកតែមួយ ។
ចំនួនវត្តខ្មែរក្រោម៖
ខេត្តមាត់ជ្រូកមានវត្តព្រះពុទ្ធសាស នាថេរវាទខ្មែរក្រោម ចំនួន ៦៤ វត្ត ។
ឯកសារយោង ៖
http://www.wikipedia.orgវចនានុក្រមខ្មែររបស់ សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត (ជោតញ្ញាណោ) បោះពុម្ពឆ្នាំ ១៩៦៧ ។
No comments:
Post a Comment