ការ តែងនិពន្ធ គឺជាការងារមួយដែលអាស្រ័យលើ ចំណេះដឹង គំនិត និង សេចក្តីស្រលាញ់ក្នុងការសរសេរ។ វាមិនមែនជារឿងងាយ ដែលគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែអាចធ្វើបាននោះទេ។ អ្នកខ្លះ ប្រហែលជាគិតថា ឲ្យតែនឹកឃើញអ្វី ឬមើលឃើញអ្វី ក៏សុទ្ធតែសរសេរចេញមកបានភ្លាម។ តែធាតុពិតមិនមែនដូច្នោះទេ ព្រោះការសរសេរបាន និងការនិពន្ធកើត គឺជារឿងពីរខុសគ្នា។ ដើម្បីនិពន្ធស្នាដៃអ្វីមួយឲ្យកើតចេញជារូបរាង យើងត្រូវស្គាល់លំដាប់នៃការគិត ហើយសរសេរឲ្យអ្នកដទៃដឹងរឿងដឹងរ៉ាវ និងយល់នូវអ្វីដែលខ្លួនគិត ខ្លួនមើលឃើញ ប្រើភាសាបានពីរោះត្រឹមត្រូវតាមបំនិនប្រសប់ ទេពកោសល្យ និងក្បួនខ្នាត។
ដើម្បីក្លាយជាអ្នកនិពន្ធ ដំបូងត្រូវសួរខ្លួនឯងឲ្យច្បាស់សិនថា ត្រូវការក្លាយជាអ្នកនិពន្ធប្រភេទណា? ហើយខ្លួនចង់និពន្ធអ្វី? និពន្ធរឿងកម្សាន្ត ប្រលោមលោក អត្ថបទស្រាវជ្រាវ សរសេរព័ត៌មាន ឬ ឯកសារវិជ្ជាជីវៈ? ដូច្នេះការស្គាល់ខ្លួនឯងច្បាស់ គឺជារឿងសំខាន់ និង ជារឿងដំបូងបំផុតដែលយើងត្រូវគិតគូរដើម្បីឈោងចាប់យកភាពជោគ ជ័យទៅថ្ងៃអនាគត។
ខាងក្រោមនេះ គឺជាលក្ខណៈគុណសម្បត្តិមួយចំនួន សម្រាប់អ្នកនិពន្ធវ័យក្មេងទាំងឡាយដែលមានបំណងប្រាថ្នាឈោង ចាប់យកអាជីពជាអ្នកនិពន្ធ៖
ក. ត្រូវពូកែស្រមើស្រមៃៈ ស្មេរ ឬ អ្នកនិពន្ធ អាស្រ័យតួអក្សរក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយអ្នកអាន។ ដូច្នេះតួអក្សរដែលនិម្មិតចេញមក គួរតែមិនមែនជាអក្សរធម្មតានោះទេ តែត្រូវជាអក្សរដែលសរសេរចេញមកបានស្អាត មានរបៀប ហើយអាចសរសេរបង្ហាញការស្រមើស្រមៃ ឲ្យកើតចេញជារូបរាងពិតបាន។ ការបណ្តុះនិស្ស័យឲ្យក្លាយជាមនុស្សពូកែស្រមើស្រមៃនោះ អាចធ្វើបានតាមរយៈការរៀនចាប់អារម្មណ៍លើ រឿងអ្នកដទៃឲ្យបានច្រើន អានសៀវភៅឲ្យបានច្រើន មើលឲ្យឃើញភាពស្រស់ស្អាតរបស់ធម្មជាតិ និង ជីវិត ហាត់សរសេរសំបុត្រវែងៗ រួមទាំងសរសេរកំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃ ក៏អាចជួយបានច្រើនដែរ។
ខ.ស្រលាញ់ការរៀនសូត្រៈ ការរៀនសូត្រ មិនចាំបាច់តែរៀនអក្សរសាស្ត្រ ឬ មុខជំនាញតែង និពន្ធដោយផ្ទាល់ក៏បាន តែសំដៅដល់ការរៀនទូទៅ។ ការរៀននៅក្នុងលោកនេះ មិនមែនមានតែនៅក្នុងមហាវិទ្យាល័យ ឬសាលារៀននោះទេ តែមាននៅគ្រប់ទីកន្លែងទាំងអស់។ អ្នកដែលចាប់អារម្មណ៍ចង់ក្លាយជាអ្នកនិពន្ធ អាចស្រាវជ្រាវរកចំណេះដឹងដែលចាំបាច់ ដោយខ្លួនឯងគ្រប់ពេលវេលា ដោយផ្ទាល់ និង ដោយប្រយោល ដើម្បីសរសេរបានត្រឹមត្រូវតាមការពិត ឬ ប្រហាក់ប្រហែលនឹងការពិតបំផុត។
គ. ចង់ចេះចង់ដឹង–ចង់ឮចង់ឃើញៈ អានគ្រប់បែបយ៉ាងដែលនៅពាំងមុខ ឲ្យតែមានឱកាសអាចអានបាន។ អានសូម្បីតែក្រដាសខ្ចប់នំប៉័ង អានឲ្យទូលំទូលាយ មិនចំពោះតែទាក់ទងនឹងការតែងនិពន្ធ។ ប្រើពេលវេលាភាគច្រើនបិទមាត់ តែត្រូវបើកភ្នែកបើកត្រចៀក។ កុំចង់ក្លាយជាមនុស្សលេចធ្លោទាមទារការចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នក ដទៃ តែត្រូវសម្ងំលាក់ខ្លួននៅក្នុងហ្វូងមនុស្សបែបមនុស្សសាមញ្ញ ធម្មតាម្នាក់។ ទៅឆ្នេរសមុទ្រ ទៅក្នុងពិធីជប់លៀង ព្យាយាមមើលហ្វូងមនុស្ស មើលផ្ទៃមេឃ មើលកូនក្មេងបញ្ចេញអារម្មណ៍ មើលរស្មីព្រះអាទិត្យអស្តង្គតលិចបាត់ទៅក្នុងផ្ទៃទឹក។ មិនគួរឲ្យអ្វីគេចផុតពីខ្សែភ្នែកទេ គ្រប់យ៉ាងអាចមានប្រយោជន៍ដល់ការតែងនិពន្ធរបស់យើងបានដោយមិន ដឹងខ្លួន។
ឃ. ជឿជាក់ និង ពលិកម្មខ្ពស់ៈ យើងពិតជាអាចលះបង់បានពិតមែនឬ? មិនមែនជាការលេងសើចទេ ក្នុងការដែលយើងព្រមបំបែកខ្លួនមកនៅម្នាក់ឯង មួយថ្ងៃហើយមួយថ្ងៃទៀត មួយឆ្នាំហើយមួយឆ្នាំទៀត ដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់ពីស្នាដៃរបស់ខ្លួន តាមរយៈការប្រឹងប្រែងតែងនិពន្ធ។ មានរឿងដទៃទៀតជាច្រើនដែលគួរឲ្យភិសម័យ ហើយមិនចាំបាច់មកពិបាកចំណាយពេលវេលារបស់យើងទទេៗ ទោះបីជាមានមួយផ្នែកតូចអាចតបស្នងខាងបញ្ញា និង សតិស្មារតីរបស់យើងក៏ដោយចុះ។ តែគ្មានទោសពៃរ៍អ្វីទេបើយើងស្មោះត្រង់ចំពោះខ្លួនឯង ហើយព្រមទទួលថា យើងចង់ផ្លាស់ប្រែពេលវេលាស្ទូចត្រី ជជែកកម្សាន្តជាមួយមិត្តភក្តិ មើលកុន ស្តាប់ភ្លេង ច្រើនជាងការធ្វើជាអ្នកនិពន្ធដែលគិតតែអង្គុយម្នាក់ឯង ព្រមទាំងគ្មានការធានាអះអាងណាមួយបញ្ជាក់ថា ការងារនោះនឹងទទួលបានជោគជ័យផង។ បើយើងមិនជឿជាក់ចំពោះការទាមទារក្នុងឋានៈអ្នកសរសេរសៀវភៅទេ សូមបញ្ឈប់ត្រឹមនេះចុះ ព្រោះបើបន្តធ្វើដោយខ្វះទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯងតទៅទៀត ក៏គង់នឹងគ្មានប្រយោជន៍អ្វីដែរ។
ង. បើកចិត្តឲ្យទូលាយៈ ពេញចិត្ត និង ព្រមទទួលស្គាល់ បើស្នាដៃនិពន្ធរបស់យើងមានការរិះគន់ថា មិនល្អ ឬ នៅមានចំណុចខ្វះខាត ដើម្បីរកផ្លូវកែប្រែបន្តទៀត ដោយយើងត្រូវអាស្រ័យលើអ្នកដទៃជាអ្នកចាំចង្អុលបង្ហាញ អាចជាមិត្តភក្តិ បងប្អូន ម្ចាស់រោងពុម្ព ឬ គ្រូបង្រៀន។ ម្យ៉ាងទៀត យើងក៏ត្រូវស្វែងរកឲ្យឃើញនូវចំណុចខ្វះខាតដោយខ្លួនឯងដែរ បានសេចក្តីថា យើងត្រូវបើកចិត្តឲ្យទូលាយទាំងចំពោះខ្លួនឯងផង និងការវិភាគវាយតម្លៃពីអ្នកដទៃផង។
ច. អត់ធន់ៈ ការងារតែងនិពន្ធ មិនមែនជាការចុះបញ្ជីធ្វើជំនួញ ដែលគ្រាន់តែបូកដកគុណចែកក៏ដឹងចំណេញដឹងខាតភ្លាមៗនោះទេ។ ការតែងនិពន្ធទាមទារការអត់ធន់ខ្ពស់។ អ្នកនិពន្ធមិនមែនកើតឡើងបានភ្លាមក្នុងពេលតែមួយថ្ងៃ។ តារាល្បីអាចនឹងចាប់ផ្តើមរះនៅពេលមានអាយុ១៨ឆ្នាំ តែមិនយូរមិនឆាប់ក៏អ័ព្ទរស្មីធ្លាក់ចុះមកដដែល (លើកលែងមួយចំនួនតូច)។ ឯអាជីពអ្នកនិពន្ធទម្រាំតែចាក់គ្រឹះរឹងមាំ ក៏ត្រូវចំណាយពេលស្ទើរតែពេញមួយជីវិតដែរ។
យើងត្រូវរម្លឹកជានិច្ចថា ការបោះពុម្ពផ្សាយស្នាដៃ មួយផ្នែកគឺជាការធ្វើជំនួញ ដែលអាចប្រែប្រួលបានគ្រប់ពេលវេលា។ ឆ្នាំនេះម្ចាស់រោងពុម្ពអាចបដិសេធស្នាដៃរបស់យើង តែឆ្នាំក្រោយម្ចាស់រោងពុម្ពថ្មី អាចព្រមទទួលស្នាដៃរបស់យើងក៏ថាបាន។ ម្យ៉ាងទៀត បើរោងពុម្ពមួយបដិសេធស្នាដៃរបស់យើង មិនប្រាកដថារោងពុម្ពមួយទៀត បដិសេធដូចគ្នានោះទេ។ បើយើងមើលមិនឃើញពីចំណុចទាំងនេះទេ ភាពអត់ធន់របស់យើងនឹងកាន់តែថយចុះ នឹងអាចឈានទៅដល់ចំណុចគ្រោះថ្នាក់ ដែលយើងនឹងនិយាយថា «សរសេរមានប្រយោជន៍អ្វី?»
ឆ. ព្យាយាមសរសេរតាមអ្វីដែលខ្លួនឯងជំនាញៈ អ្នកនិពន្ធត្រូវតែសិក្សាលើខ្លួនឯងថា ជំនាញផ្នែកណា អាចជា អត្ថបទស្រាវជ្រាវ សាកល្បងកថា រឿងខ្លី ប្រលោមលោក រឿងល្ខោន និង ផ្សេងៗទៀត។ នៅពេលដឹងច្បាស់ហើយ ចូរព្យាយាមសិក្សាស្វែងយល់លើផ្នែកនោះឲ្យបានស៊ីជម្រៅ ដើម្បីបង្កើតការជឿជាក់លើខ្លួនឯងកាន់តែខ្លាំង។ ការសរសេរប្រភេទដែលខ្លួនឯងជំនាញចាត់ទុកថាជារឿងដ៏សំខាន់មួយ ព្រោះបើបង្ខំសរសេរអ្វីដែលខ្លួនគ្មានជំនាញ គឺជាការបង្កទុក្ខទោស និង ភាពលំបាកដល់ខ្លួនឯង ច្រើនជាងភាពស្រណុកស្រួល និង ពិបាកក្នុងការទទួលបានជោគជ័យខ្លាំងណាស់។
ជ. ចេះខាបព្រលឹងអ្នកអានឲ្យរំភើប និង យំសើចៈ ការយំ និង សើច គឺជាមនោសញ្ចេតនារួមរបស់អ្នកអានដែលរំភើបភ្លើតភ្លើនអារម្មណ៍ទៅ តាមសាច់រឿង។ នរណាម្នាក់ធ្វើបានចាត់ទុកថាជាជ័យជម្នះមួយ ដែលអាចខាបព្រលឹងអ្នកអាន ឲ្យក្លាយជាផ្នែកមួយរបស់រឿងដោយមិនដឹងខ្លួន។ ចំណែកការធ្វើឲ្យអ្នកអានរំភើបមានន័យថា ចេះធ្វើឲ្យអ្នកអានអន្ទះអន្ទែង រសាប់រសល់នៅមិនសុខចំពោះសាច់រឿង ធ្វើឲ្យអ្នកអានដាក់សៀវភៅចុះមិនបាន ព្រោះចង់ដឹងថា រឿងតទៅមុខទៀតនឹងក្លាយជាយ៉ាងណា។ អ្នកនិពន្ធដែលល្អ ច្រើនតែចេះលាក់សាច់រឿង ដើម្បីធ្វើឲ្យអ្នកអានឆ្ងល់ និង ចង់តាមដានដំណើររឿងបន្ត ពីវគ្គមួយទៅវគ្គមួយទៀត រហូតដល់ចុងបញ្ចប់របស់រឿងទាំងមូល៕
No comments:
Post a Comment