KCD Khmer Krom: មនោមយិទ្ធិ

មនោមយិទ្ធិ ប្រែថាអំណាចរបស់ចិត្ត ឬសម្រេចបានដោយអំណាចរបស់ចិត្ត។ សៀវភៅមនោមយិទ្ធិ ជាប្រភេទទស្សនវិជ្ជាអប់រំសាងកម្លាំងដួងចិត្ត។ សៀវភៅនេះនិពន្ធដោយ សាស្ត្រាចារ្យ ប៉ូល ហ្សារកូត៍ និងប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរ ដោយ ស៊ា ប៊ុនភេង បោះពុម្ព នៅព.ស ២៥១៧ ត្រូវនឹង គ.ស ១៩៧៣។ បើតាមការអះអាងរបស់អ្នកនិពន្ធ ជនទាំងឡាយណាដែលបានអនុវត្តន៍ ខ្ជាប់ខ្ជួន តាមគោលការណ៍ណែនាំក្នុងសៀវភៅនេះ នឹងក្លាយទៅជាមនុស្សមានចិត្តរឹងប៉ឹង អាចបង្គាប់ខ្លួនឯង អ្នកដទៃ និងបញ្ជៀសគ្រោះអាក្រក់ដែលបម្រុងនឹងកើតមានចំពោះខ្លួនបានទៀតផង។ សៀវភៅមនោមយិទ្ធិចែកចេញជា ៤ ផ្នែកសំខាន់ៗ គឺ ផ្នែកទី១ បកស្រាយអំពីរបៀបដាស់ឲ្យមនោមយិទ្ធិកើតឡើង ផ្នែកទី២ បកស្រាយអំពីមនោមយិទ្ធិបង្គាប់ខ្លួនឯង ផ្នែកទី៣ បកស្រាយអំពីមនោមយិទ្ធិបង្គាប់អ្នកដទៃ និងផ្នែកទី៤ បកស្រាយអំពីមនោមយិទ្ធិបង្គាប់គ្រោះកម្ម។

ខ្ញុំសូមលើកយកតែផ្នែកទី១ គឺការដាស់មនោមយិទ្ធិឲ្យកើតឡើង មកបង្ហាញនៅទីនេះសម្រាប់ជាគតិពិចារណា។

ការហ្វឹកហាត់ដាស់មនោមយិទ្ធិឲ្យកើតឡើង

មនោមយិទ្ធិតែងស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនមនុស្សទូទៅរួចជាស្រេចហើយ បើមិនតិច ឬក៏ច្រើនដែរ។ មនោមយិទ្ធិជាវិជ្ជាដ៏មានតម្លៃ មិនចេះខូចខាត មិនចេះបាត់បង់ កាលណាគេដាស់ឲ្យកើតមានហើយ មនោមយិទ្ធិនឹងស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនបុគ្គលនោះជាប់ជានិច្ច។ ប្រយោជន៍ដែលបានមកពីមនោមយិទ្ធិ មានតម្លៃធំឥតគណនា។ វិធីបណ្តុះមនោមយិទ្ធិឲ្យកើតឡើងមានជាថ្នាក់ៗដូចតទៅ៖

រៀបការគិតឲ្យមានរបៀប
ហាត់ចិត្តឲ្យក្លៀវក្លា
បំរុងរាងកាយ
បង្កើនការខ្លាំងក្លានៃខ្យល់ដកដង្ហើម
បំរុងសសៃប្រសាទ
ហាត់ចិត្តឲ្យជាសមាធិ
ហាត់ប្រើការគិតប្រកបខ្សែភ្នែក
រក្សាទុកមនោមយិទ្ធិដែលកើតមានហើយ

រៀបការគិតឲ្យមានរបៀប

មូលហេតុដែលគេត្រូវរៀបការគិតឲ្យមានរបៀបព្រោះថា មនោមយិទ្ធិកើតឡើងអាស្រ័យដោយចិត្តរឹងប៉ឹង មានរបៀបរៀបរយ។ ចិត្តរាយមាយ មានផលវិបាកច្រើន ចិត្តរៀបរយទើបអាចសាងមនោមយិទ្ធិបាន ប្រៀបដូចជាទាហានដែលមានវិន័យ ១០០ នាក់ អាចយកឈ្នះ ទាហានដែលគ្មានវិន័យ ១០០ នាក់ទៀតបានយ៉ាងប្រាកដ។ ទ្រព្យសម្បត្តិដែលគេទុកដាក់ដោយមានរបៀបរៀបរយតែងគង់នៅបានយូរ ។ រៀបការគិតឲ្យមានរបៀបមានន័យថា បង្គាប់ ចិត្តឲ្យគិតក្នុងរឿងដែលត្រូវគិត ត្រូវការស្រាយបញ្ហាត្រូវការផលសម្រេច កាលណាចិត្តហោះហើរទៅរឿងដទៃត្រូវទាញត្រឡប់មកវិញ។ កាលបើ ធ្វើបានដូច្នេះចិត្តនឹងស្រស់បស់ រឹងប៉ឹងមានទម្ងន់ នេះជាគុណសម្បត្តិជាន់ដំបូងនាំទៅកាន់មនោមយិទ្ធិ ហើយជាប្រការសំខាន់មុនគេដែលត្រូវហ្វឹកហាត់ក្នុងការស្វែងរក អំណាចឲ្យដល់ដួងចិត្ត។

ហាត់ចិត្តឲ្យខ្លាំងក្លា

យើងត្រូវគិតជាប់ជានិច្ចដូចខាងក្រោម

យើងត្រូវធ្វើចិត្តឲ្យស្ងប់ មិនថាពេលណា ហេតុការណ៍ណាក៏ដោយ យើងនឹងទុកចិត្តខ្លួនឯងជានិច្ច
យើងត្រូវសង្កត់ការតក់ស្លុត ការភ្ញាក់ផ្អើល និងសង្កត់មិនឲ្យភ័យរំភើបចំពោះខ្លួនឯង
យើងត្រូវការធ្វើឲ្យដួងចិត្តរបស់យើងស្រស់ថ្លា មិនល្អក់កករ និងជានាយលើខ្លួនឯងមិនថាចំពោះនរណាៗ
យើងត្រូវការបណ្តុះនិស្ស័យរបស់យើង ឲ្យឡើងកាន់ថ្នាក់ខ្ពស់បំផុត ត្រឹមស្មើជនដទៃដែលមាននិស្ស័យល្អបំផុត
យើងនឹងបង្គាប់ខ្លួន និងបង្គាប់ចិត្តរបស់យើង មិនព្រមឲ្យប្រព្រឹត្តទៅក្នុងផ្លូវដែលនឹងនាំឲ្យយើងដើរចេញទៅ ក្រៅផ្លូវដែលយើងប៉ង
យើងត្រូវពិចារណាឲ្យល្អិតល្អន់ មុននឹងផ្ចង់ចិត្តយល់ព្រមតាមការគិត ការយល់ឃើញណាមួយ ឬមាននរណាម្នាក់ប្រាប់យើង ឬដែលយើងបានអានពីសៀវភៅ
យើងមានសេចក្តីមានះ មានមនោមយិទ្ធិ ដែលអាចបង្គាប់បុគ្គល ឬហេតុការណ៍ទាំងឡាយបាន

លោកអ្នកប្រាជ្ញខ្លះប្រដៅថា ឲ្យយើងសរសេរចំនុចដែលយើងត្រូវការផ្លាស់និស្ស័យរបស់យើង ទុកក្នុងទីណាមួយឲ្យយើងមើលឃើញច្បាស់។ ការហាត់មនោមយិទ្ធិ ទាមទារនូវសេចក្តីស្មោះត្រង់ ពោលគឺទាំងសម្តីនិងការគិត ត្រូវធ្វើឡើងដោយសុទ្ធចិត្ត ដោយស្មោះត្រង់បំផុត មិនមែនធ្វើជានាមៗឲ្យតែបាននោះទេ។ គេមិនអាចសាងគុណសម្បត្តិដល់ដួងចិត្តបានទេ ប្រសិនបើគេក្បត់សូម្បីតែខ្លួនឯង។ នេះជាលំដាប់ប្រតិបត្តិថា្នក់ទី២ នាំទៅរកមនោមយិទ្ធិ។

បំរុងរាងកាយ

មនុស្សមួយចំនួនយល់ច្រឡំថា មនោមយិទ្ធិ ទាក់ទងតែនឹងចិត្តតែប៉ុណ្ណោះ មិនពាក់ព័ន្ធជាមួយរាងកាយទេ។ នេះជាការយល់ឃើញខុសឆ្គង។ មនោមយិទ្ធិ កើតឡើងអាស្រ័យដោយធាតុផ្សំ ២ យ៉ាង គឺ ដួងចិត្តល្អ និងរាងកាយមាំទាំ។ វិធីប្រតិបត្តិដើម្បីឲ្យរាងកាយមានភាពបរិបូណ៍មាន ៣ ប្រការ៖

រឿងអាហារ៖ ជាការចាំបាច់ត្រូវទទួលទានតែរបស់ដែលងាយ រលាយមិនឲ្យទោសដល់រាងកាយ វៀរចាសុរាមេរ័យដែលនាំឲ្យអន្តរាយដល់រាងកាយ សសៃប្រសាទនិងបេះដូង។
រឿងដំណេក៖ ជាការចាំបាច់ដែលមនុស្សយើងត្រូវការដេកលក់ មួយថ្ងៃ ៨ ម៉ោងយ៉ាងតិច ដំណេកលក់ជាការដែលរាងកាយនិងចិត្តរបស់មនុស្សបានទទួលការសម្រាក យ៉ាងប្រសើរ ដើម្បីឲ្យមានកម្លាំងធ្វើការនៅថ្ងៃបន្ទាប់ទៀត។ ៨ ម៉ោងនេះ មានន័យថា ៨ម៉ោងជាប់ៗគ្នា មិនមែនយប់៤ម៉ោង ព្រឹក២ម៉ោង និងរសៀល២ម៉ោងទេ។ ដំណេកគួរតែឲ្យទៀងពេលជានិច្ច ដែលល្អបំផុតនោះគឺពីម៉ោង ២២ រហូតដល់ភ្លឺ។
ការបញ្ចេញកម្លាំង៖ ត្រូវបញ្ចេញកម្លាំងតាមការគួរ មិនច្រើនពេក មិនតិចពេក។ ការដើរលេងៗក្រោយពេលបរិភោគអាហារ និងមុនចូលដំណេកជាការប្រសើរ សម្រាប់ជួយឲ្យអាហាររលាយនិងយឺតសសៃ។

បង្កើនការខ្លាំងក្លានៃខ្យល់ដកដង្ហើម

នេះគឺជាប្រការដ៏សំខាន់មួយនៃការហ្វឹកហាត់មនោមយិទ្ធិ។ ខ្យល់ដង្ហើមមិនមែនមានប្រយោជន៍ត្រឹមតែទ្រទ្រង់ជីវិតនោះទេ។ ខ្យល់ដង្ហើមជាអ្នកជួយបង្កើនថាមពលដួងចិត្ត និងសសៃប្រសាទ។ អ្នកប្រាជ្ញមួយចំនួនអះអាងថា "នាពិភពលោកយើងនេះ មានថាមពលនៅគ្រប់ទីកន្លែង ថាមពលនេះកើតពីធាតុផ្សេងៗពីរុក្ខជាតិ និងដួងតារាទាំងឡាយក្នុងចក្រវាឡ។ ហេតុដូច្នេះហើយកាលណាយើងដកដង្ហើមធំៗ យើងស្រូបយកកម្លាំងទាំងនោះចូលក្នុងខ្លួនយើង " ។ យើងតែងសង្កេតឃើញថា កាលណាមនុស្សពិបាកចិត្តស្មុគស្មាញ មនុស្សយើងតែងដកដង្ហើមធំជានិច្ច ដើម្បីឲ្យយើងមានកម្លាំងតទល់នឹងបញ្ហា។ ដូច្នេះការដកដង្ហើមធំៗ ខ្លាំងៗ គឺជាវិធីមួយសម្រាប់បណ្តុះមនោមយិទ្ធិឲ្យកើតឡើងបាន ចំណែកវិធីហ្វឹកហាត់បង្កើនកម្លាំងខ្លាំងក្លានៃខ្យល់ដង្ហើមមានដូច តទៅ៖

គ្រប់ពេលត្រូវដកដង្ហើមវែងនិងជ្រៅជានិច្ច
រាល់ព្រឹកពេលក្រោកពីដំណេក ចូរហ្វឹកហាត់តាមចលនាខាងក្រោម៖

ចលនាទី១ សម្របជើងនិងដៃឲ្យត្រង់ បិតមាត់ឲ្យជិត ហើយដកដង្ហើមឲ្យវែងបំផុតតាមតែអាចធ្វើទៅបាន ឲ្យបានច្រើនៗគ្រា។

ចលនាទី២ យកដៃទាំងពីរអោបពោះដកដង្ហើមឲ្យវែងទាល់តែខ្យល់ចូលពេញពោះ ខណៈដែលដកដង្ហើមចូល ព្យាយាមធ្វើពោះឲ្យប៉ោងឡើង ហើយវេលាដកដង្ហើមចេញព្យាយាមធ្វើពោះឲ្យផតចុះ ដោយយកដៃជួយសង្កត់ផងក៏បាន។
ចលនាទី៣ ជាចលនាលំបាកបំផុត និងជាប្រយោជន៍ដល់សួតនិងទ្រូង។ គឺយកដៃអោបពោះនិងដកដង្ហើមចូលទាល់តែប៉ោងពោះ ដូចក្នុងចលនាទី២តែមិនដកដង្ហើមចេញទេ ទុកខ្យល់ក្នុងពោះ អោបឲ្យបានយូរ តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ខ្យល់ដែលទុកក្នុងពោះនោះ មិនមែនទុកចោលទទេៗ ទេ គឺត្រូវផតពោះបញ្ជូនខ្យល់ឡើងទៅទ្រូងរហូតពេញណែនទើបលែងមកវិញ។ វិធីនេះក៏មានប្រយោជន៍នាំខ្យល់បរិសុទ្ធចូលទៅជម្រះសួតផងដែរ។

បំរុងសសៃប្រសាទ

ការហ្វឹកហាត់ដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ ធ្វើឡើងដើម្បីដាស់មនោមយិទ្ធិឲ្យកើតមានក្នុងខ្លួនយើង។ នៅពេលដែលមនោមយិទ្ធិកើតមានហើយ តើមនោមយិទ្ធិនោះត្រូវរក្សាទុកនៅកន្លែងណា? អ្នកប្រាជ្ញចិត្តសាស្ត្រអះអាងថា មនុស្សយើងមានកន្លែងទុកថាមពលទាំងនេះ។ កន្លែងនោះហៅថា សូលែរ៍ ប្លេចស៊ុល គឺស្ថិតនៅត្រង់ម្តុំចង្កេះដែលជាបណ្តុំសសៃប្រសាទតូចៗចាក់ស្រេះ គ្នាដូចសំណាញ់។ សូលែរ៍ប្លេចស៊ុល នេះគឺជាប្រជុំនៃថាមពល និងជាអ្នកបែងចែកកម្លាំងទៅគ្រប់ទីកន្លែងនៃរាងកាយ។ ហេតុនេះហើយទើបពេលធ្វើការហត់អស់កម្លាំង យើងតែងមានអារម្មណ៍ចុកបរិវេណចង្កេះឡើងមកលើ។ សូលែរ៍ប្លេចស៊ុល គឺជា (១) គ្រឿងរក្សាថាមពលទុកជាមនោមយិទ្ធិ និង(២)គ្រឿងប្លែងក្រសែចេញទៅតាមតម្រូវការរបស់មនុស្សក្នុងកាល ប្រើមនោមយិទ្ធិ។ ហេតុនេះសសៃប្រសាទទើបជារបស់ត្រូវបំរុងមួយផ្នែកទៀត។

វិធីបំរុងសសៃប្រសាទមាន ២ វិធី គឺ
វិធីទី១ បំរុងសៃប្រសាទភាគធំៗឲ្យទន់ល្វន់ជានិច្ច
វិធីទី២ ដាស់សសៃប្រសាទភាគតូចៗសព្វសាព៌ាង្គកាយឲ្យភ្ញាក់ឡើងសម្រាប់ទទួលបំរើប្រតិបត្តិការតាមបញ្ជារបស់ដួងចិត្ត។

(សូមស្វែងយល់បន្ថែមអំពីរបៀបហាត់បំរុងសសៃប្រសាទក្នុងសៀវភៅ មនោមយិទ្ធិ)

ហាត់ចិត្តឲ្យជាសមាធិ

ការធ្វើចិត្តឲ្យជាសមាធិនោះ ជាការចាំបាច់សម្រាប់កិច្ចការគ្រប់យ៉ាងក្នុងរឿងមនោមយិទ្ធិ។ (សូមស្វែងយល់បន្ថែមអំពីរបៀបហាត់ចិត្តឲ្យជាសមាធិក្នុងសៀវភៅ មនោមយិទ្ធិ)

ហាត់ប្រើការគិតប្រកបខ្សែភ្នែក

មនោមយិទ្ធិដែលកើតមានក្នុងខ្លួនហើយ កាលបើត្រូវប្រើនឹងផ្សាយចេញច្រើនបំផុតតាម២កន្លែង គឺទី១តាមកែវភ្នែក និងទី២តាមចង្អុលដៃ។ ការប្រើចង្អុលដៃទៅចង្អុលអ្នកដទៃពុំមែនជាកិរិយាគួរធ្វើទេ ហើយក៏អាចនឹងបង្កឲ្យខាតប្រយជន៍។ ហេតុនេះការប្រើខ្សែភ្នែក គឺជារឿងសមស្របបំផុត។ គេត្រូវហាត់គិតប្រកបនឹងខ្សែភ្នែកជាដរាប។ មិនថាវេលាណាទេពេលជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងនឹងជនណាម្នាក់ គេត្រូវសំលឹងឲ្យចំភ្នែករបស់ជននោះជានិច្ច។ កែវភ្នែកជាកញ្ចក់ឆ្លុះបេះដូង កែវភ្នែកសំលឹងដោយក្តីស្រឡាញ់ ខុសគ្នាពីកែវភ្នែកដែលសំលឹងដោយកំហឹង។ ចូរសាកល្បងមើលខ្លួនឯងក្នុងកញ្ចក់ ហើយផ្លាស់ការគិត ដោយនឹកដល់មនុស្សជាទីគោរព មនុស្សជាទីស្រឡាញ់ មនុស្សដែលយើងស្អប់ ឬមនុស្សដែលយើងត្រូវបង្គាប់។ នោះយើងនឹងឃើញកែវភ្នែករបស់យើងផ្លាស់ប្តូរតាមការគិតនីមួយៗ។ យើងត្រូវហាត់ការគិតឲ្យប្រកបនឹងខ្សែភ្នែកគ្រប់ពេល។

ការរក្សាទុកមនោមយិទ្ធិដែលកើតមានហើយ

ការហ្វឹកហាត់តាំងពីថ្នាក់ទី១រហូតដល់ថ្នាក់ទី៧ ដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ បង្កើតឲ្យមានមនោមយិទ្ធិរក្សាទុកក្នុងខ្លួនសម្រាប់ប្រើពេល ចាំបាច់។ មនោមយិទ្ធិ ប្រៀបបានដូចជាទ្រព្យសម្បត្តិទូទៅដែរ ពោលគឺគេរកមកសម្រាប់ចាយវាយនៅពេលណាមួយ ហើយគេក៏ត្រូវតែមានវិធីរក្សាវាទុកឲ្យបានគង់វង្សដែរ។

វិធីស្ងួនរក្សាមនោមយិទ្ធិមាន៤ប្រការ

ព្យាយាមសង្កត់សេចក្តីក្រោធ៖ សេចក្តីក្រោធធ្វើឲ្យមនុស្សបង្ខាតថាមពលឥតប្រយោជន៍ និងជួនកាលបង្កជាទោសដល់ខ្លួនឯង។ សេចក្តីក្រោធធ្វើឲ្យថាមពលផ្សាយចេញច្រើនហួសប្រមាណ។ យើងតែងសង្កេតឃើញថាពេលមនុស្សខឹងមិនដឹងជាថាមពលមកពីណាទេ លុះពេលអស់កំហឹងទៅវិញក៏អស់កម្លាំងទន់ដៃទន់ជើង។
និយាយឲ្យតិច វៀរចាកនិយាយច្រើន៖ ការនិយាយតាមបែបធម្មតាមិនសូវធ្វើឲ្យអស់កម្លាំងពីក្នុងខ្លួន ប៉ុន្មានទេ។ ការនិយាយ២ប្រភេទដែលធ្វើឲ្យអស់កម្លាំងគឺ (១) ការនិយាយរឿងអាថ៌កំបាំង និង (២) ការនិយាយជជែកយកឈ្នះចាញ់។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការនិយាយទាំងអស់សុទ្ធតែធ្វើឲ្យខាតកម្លាំងមនោមយិទ្ធិ ហេតុនេះទើបអ្នកនិយាយច្រើនមានអ្នកកោតក្រែងតិច ចំណែកឯអ្នកនិយាយតិចត្រឡប់ជាមានអ្នកកោតក្រែងច្រើន។
ព្យាយាមរក្សាការស្ងប់កាយ៖ អាការៈច្រលេមច្រលឹម បង្ខាតថាមពលឥតប្រយោជន៍។
ធ្វើការវិវេគ៖ ទស្សនវិទូពោលថា ក្នុងពេលដែលយើងធ្វើការច្រើននោះ ខ្លួនរបស់យើងចេញពីខ្លួនយើង ហើយចាំបាច់ត្រូវហៅត្រឡប់ចូលមកក្នុងខ្លួនយើងវិញ ការហៅខ្លួនរបស់យើងចូលមកក្នុងខ្លួនយើងជាថ្មីនេះហៅថា "ធ្វើការវិវេគ" ។ ចូរ ដេកសណ្តូកឲ្យរាងកាយគ្រប់ផ្នែកបានសម្រាក ហើយបើកភ្នែកព្រឹមៗមើលទៅចុងជើងរបស់ខ្លួន ព្យាយាមបណ្តុះមនោគតិហាក់ដូចជាយើងហៅខ្លួនយើងដែលចេញទៅពីខ្លួន យើងនោះ ត្រឡប់ចូលក្នុងខ្លួនជាថ្មី។ ធ្វើដូច្នេះរហូតដល់យើងគិតថាខ្លួនយើងចូលវិញល្មមគ្រប់គ្រាន់ហើយ ចូរបិទភ្នែកព្យាយាមធ្វើចិត្តឲ្យបរិសុទ្ធ មិនគិតដល់អ្វីទាំងអស់ គ្មានអ្វីជាអារម្មណ៍ទាំងអស់។ ការធ្វើដូច្នេះត្រឹម៥នាទី នឹងមានផលប្រហែលគ្នានឹងដេកលក់៥ម៉ោង ព្រោះដល់បានធ្វើស្រេចបាច់ យើងនឹងមានកម្លាំង បាត់នឿយហត់ វិធីនេះហៅថា ធ្វើការវិវេគ។